Γνωρίζατε ότι πολλά από τα ψαρικά που καταναλώνουμε σε καμιά περίπτωση δε θα έπρεπε να είχαν καταλήξει στο πιάτο μας;
Οι θάλασσές μας αδειάζουν λόγω της υπεραλίευσης, ενώ η όρεξή μας για ψαρικά ολοένα και μεγαλώνει.
Τι μπορούμε να κάνουμε για αυτό;
Με τη βοήθεια του WWF Greece, ήρθε η ώρα να μάθουμε να καταναλώνουμε ψαρικά υπεύθυνα.
Με απλά λόγια, επιλέγοντας υπεύθυνα διασφαλίζουμε ότι τα ψαρικά που καταλήγουν στο πιάτο μας αλιεύθηκαν με τρόπο που προστατεύει τις θάλασσές μας και προάγει την ευημερία εκατομμυρίων ψαράδων και εργαζομένων στον τομέα της αλιείας παγκοσμίως.
Επιλέγουμε τα ψαρικά μας υπεύθυνα σημαίνει ότι, αποκλείουμε τον γόνο, τα απαγορευμένα και απειλούμενα είδη και επιλέγοντας ψαρικά που αλιεύθηκαν στη σωστή εποχή και μέγεθος, με τα σωστά αλιευτικά εργαλεία. Με αυτό τον τρόπο προστατεύουμε τις θάλασσές από την υπεραλίευση, στηρίζοντας 800 εκατ. ανθρώπους παγκοσμίως που εξαρτώνται από τα ψαρικά για να εξασφαλίσουν τροφή και εισόδημα.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να κάνουμε τη διαφορά:
ΑΓΟΡΑΖΟΥΜΕ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΨΑΡΙΚΑ
Αναζητάμε τη σήμανση MSC ή ASC ή τη σήμανση βιολογικής προέλευσης, οι οποίες δείχνουν ότι τα ψαρικά μας προέρχονται από πιστοποιημένους αλιευτικούς στόλους, που χρησιμοποιούν βιώσιμες μεθόδους αλιείας ή αποτελούν προϊόντα υπεύθυνης υδατοκαλλιέργειας.
ΔΕΝ ΤΡΩΜΕ ΥΠΟΜΕΓΕΘΗ ΨΑΡΙΚΑ (ΓΟΝΟ)
Τα ψαρικά που είναι μικρότερα από ένα ορισμένο μέγεθος δεν έχουν ακόμη ενηλικιωθεί και δεν έχουν προλάβει να αναπαραχθούν. Ρωτάμε τον ψαρά μας και βεβαιωνόμαστε ότι αγοράζουμε ενήλικα ψάρια. Με τον τρόπο αυτό βοηθάμε τις θάλασσες να ξαναγεμίσουν.
TI KANOYΜΕ ΑΝ ΕΝΤΟΠΙΣΟΥΜΕ ΓΟΝΟ;
Oι επιχειρήσεις εμπορίας προϊόντων αλιείας υποχρεούνται να τηρούν το νομικό πλαίσιο σχετικά με το ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος των ψαριών. Αυτό σημαίνει ότι αν ένα εστιατόριο σερβίρει γόνο, αυτό έχει καταλήξει στο πιάτο του καταναλωτή παράνομα. Διάβασε εδώ τι πρέπει να κάνεις αν εντοπίσεις γόνο ή απαγορευμένα είδη.
Ποια είναι τα προστατευόμενα και απειλούμενα είδη, των οποίων η αλιεία και η εμπορία απαγορεύεται και δεν πρέπει να καταναλώνουμε;
Πίνα (Pinna nobilis): Οι πίνες είναι όστρακα που μοιάζουν με μεγάλα μύδια και αλιεύονται παράνομα για να χρησιμοποιηθούν ως δόλωμα, ή για να καταλήξουν στην αγορά και τα εστιατόρια ως εκλεκτός θαλασσινός μεζές. Οι πίνες εκκρίνουν ένα υγρό από το οποίο φτιάχνεται ένας εξαιρετικά σπάνιος τύπος μεταξιού, το μετάξι της θάλασσας ή βύσσος. Σήμερα να χαρακτηρίζονται είδος υπό εξαφάνιση και προστατεύονται.
Πετροσωλήνες (Lithophaga lithophaga): Οι πετροσωλήνες είναι δίθυρα μαλάκια. Τα πρώτα χρόνια της ζωής τους ζουν προσκολλημένοι στα βράχια, όπως τα μύδια. Μεγαλώνοντας όμως σκάβουν κυλινδρικές τρύπες στο εσωτερικό των βράχων. Βάσει της νομοθεσίας η αλιεία και η εμπορία πετροσωλήνων απαγορεύεται, ωστόσο συχνά σερβίρονται παράνομα στις ταβέρνες και τα εστιατόρια ως εκλεκτό έδεσμα. Για την αποκόλλησή τους, παράνομοι αλιείς σπάνε τους βράχους, καταστρέφοντας το οικοσύστημα.
Λευκός Καρχαρίας (Carcharodon carcharias): Έχει τη φήμη του αδίστακτου θηρευτή ωστόσο στην ουσία είναι είδος που χρειάζεται προστασία, αφού κινδυνεύει να χαθεί από τις θάλασσές και τους ωκεανούς. Στην Ελλάδα απαγορεύεται ρητά η αλιεία, η διακίνηση και η εμπορία του. (Βρείτε εδώ τον Οδηγό Αναγνώρισης Καρχαριών)
Σαπουνάς ή προσκυνητής (Cetorhinus maximus): Ο μεγαλύτερος καρχαρίας στη Μεσόγειο και ο δεύτερος μεγαλύτερος καρχαρίας του κόσμου μετά το φαλαινοκαρχαρία. Είναι εντυπωσιακός αλλά τελείως ακίνδυνος, αφού τρέφεται αποκλειστικά με πλαγκτόν. Απαγορεύεται αυστηρά η αλιεία, η διακίνηση και η εμπορία του.
*Επίσης, απαγορεύεται ρητά η πώληση ψαριών που έχουν αλιευθεί με ψαροντούφεκο (η τρύπα στο ψάρι είναι εμφανής αν έχει αλιευθεί με ψαροντούφεκο).
Πέρα όμως από τα είδη που προστατεύονται από τη νομοθεσία, υπάρχουν και άλλα τα οποία δεν πρέπει να καταναλώνουμε γιατί ο πληθυσμός τους κινδυνεύει και τα αποθέματά τους απειλούνται. Αυτά είναι:
Ερυθρός τόνος (Thunnus thynnus): Ο ερυθρός τόνος είναι μεταναστευτικό είδος που ταξιδεύει στη Μεσόγειο για να αναπαραχθεί. Ψάρι με υψηλή εμπορική αξία, τα τελευταία χρόνια ο πληθυσμός του έχει μειωθεί δραματικά λόγω της υπεραλίευσης. Στη Μεσόγειο μάλιστα ο πληθυσμός του έφτασε στα όρια της κατάρρευσης, με αποτέλεσμα το 2006 η Διεθνής Επιτροπή για τη Διατήρηση των Τονοειδών του Ατλαντικού (ICCAT) να υιοθετήσει 15ετές σχέδιο για την ανάκαμψη του είδους.
Ξιφίας (Xiphias gladius): Ο ξιφίας, ψάρι κοσμοπολίτικο και δεινός κολυμβητής, τα τελευταία 30 χρόνια μαστίζεται από την υπεραλίευση με αποτέλεσμα ο πληθυσμός του να συρρικνωθεί. Με στόχο την προστασία του, το 2016 η Διεθνής Επιτροπή για τη Διατήρηση των Τονοειδών του Ατλαντικού (ICCAT), συμφώνησε σε σχέδιο ανάκαμψης για τη βελτίωση της κατάστασης του αποθέματος του μεσογειακού ξιφία τα επόμενα 15 χρόνια.
Δροσίτης ή γαλέος (Galeorhinus galeus): Ο κοινός γαλέος είναι το πιο κοινό σκυλόψαρο των θαλασσών μας. Δυστυχώς, η εντατική υπεραλίευση έχει οδηγήσει το είδος στα όρια της εξαφάνισης ακόμα και σε περιοχές όπου παλιότερα αφθονούσε.
Καρχαρίες: Σύμφωνα με την Κόκκινη Λίστα της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), το ¼ των καρχαριών απειλείται με εξαφάνιση λόγω της υπραλίευσης και της παρεμπίπτουσας αλιείας και δεν θα πρέπει να τους καταναλώνουμε.
Ροφός: Ο ροφός είναι απειλούμενο είδος και δεν πρέπει να καταναλώνεται. Στην ίδια οικογένεια με τον ροφό (Σερρανίδες) ανήκουν η Στήρα και η Σφυρίδα, που μπορούν να καταναλώνονται τη σωστή εποχή και εφόσον είναι άνω των 45 εκ.
Προκειμένου να διευκολύνει τους καταναλωτές να επιλέξουν τα ψαρικά τους υπεύθυνα, είτε εγχώρια είτε εισαγόμενα, με απώτερο στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, το WWF ανέπτυξε έναν εύχρηστο Οδηγό Υπεύθυνης Κατανάλωσης Ψαρικών. Μάθε περισσότερα εδώ.
Καταναλώστε τα ψαρικά σας υπεύθυνα και βάλτε το δικό σας λιθαράκι για υγιείς θάλασσες, γεμάτες ψάρια! 
