Τι είναι το έθιμο της κυρά Σαρακοστής;
Ανακαλύψτε τι συμβολίζει και πως θα την φτιάξετε στο σπίτι!
Το έθιμο της Κυρά Σαρακοστής είναι ένα από τα πιο παλιά και όμορφα παραδοσιακά έθιμα του Πάσχα, που έχει τις ρίζες του στην Ελλάδα και συνδέεται με τη νηστεία και την αντίστροφη μέτρηση για το Πάσχα. Η Κυρά Σαρακοστή λειτουργούσε ως ημερολόγιο, με το οποίο οι άνθρωποι μετρούσαν τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι και τη Μεγάλη Εβδομάδα.
Η Κυρά Σαρακοστή απεικονιζόταν συνήθως ως μια γυναίκα με 7 πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της Σαρακοστής, και εμφανιζόταν να είναι σταυρωμένη, με τα χέρια προσευχόμενα και χωρίς στόμα, συμβολίζοντας τη νηστεία και την αποχή από τις γεύσεις. Κάθε εβδομάδα, οι άνθρωποι έκοβαν ένα πόδι της και το τελευταίο, το έβδομο, το έκοβαν το Μεγάλο Σάββατο. Εκείνο το τελευταίο κομμάτι το τοποθετούσαν μέσα σε ένα σύκο ή καρύδι (σε περιοχές όπως η Χίος), και όποιος το έβρισκε θεωρούταν τυχερός. Σε άλλες περιοχές, το έβδομο πόδι το τοποθετούσαν στο ψωμί της Ανάστασης, φέρνοντας γούρι στον τυχερό που το έβρισκε.
Στον Πόντο, η Κυρά Σαρακοστή ήταν μια πατάτα ή ένα κρεμμύδι, στο οποίο καρφώνονταν επτά φτερά κότας. Κάθε εβδομάδα αφαιρούσαν ένα φτερό, και αυτή η παράδοση ονομαζόταν «Κουκουράς», δημιουργώντας λίγο φόβο στα παιδιά, καθώς η Κυρά Σαρακοστή είχε συνδεθεί με το μυστήριο της Σαρακοστής και της νηστείας.
Εκτός από το χαρτί, η Κυρά Σαρακοστή μπορεί να φτιαχτεί και από ύφασμα ή ζυμάρι, το οποίο μοιάζει με πηλό ή πλαστελίνη και διατηρείται για πολλά χρόνια, χωρίς να είναι κατάλληλο για κατανάλωση.
Οι παραδοσιακοί στίχοι για την Κυρά Σαρακοστή που έχουν μεταφερθεί από γενιά σε γενιά περιγράφουν όμορφα την εικόνα και το νόημα του εθίμου:
"Την κυρά Σαρακοστή
που 'ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν’
με αλεύρι και νερό.
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι ένα σταυρό,
μα το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό.
Και τις μέρες τις μετρούσαν
με τα πόδια της τα επτά,
κόβαν' ένα τη βδομάδα
μέχρι να 'ρθει η Πασχαλιά."
Αν θέλετε να φτιάξετε και εσείς τη δική σας ζυμαρένια Κυρά Σαρακοστή, έχετε τη δυνατότητα να ακολουθήσετε εύκολα τη συνταγή μου, για να τη δημιουργήσετε με τα χέρια σας και να νιώσετε την παράδοση να ζωντανεύει μπροστά σας!
Υλικά
500 γρ. αλεύρι γ.ο.χ.
200 – 250 ml. νερό
3 κ.σ. αλάτι
Μπαχαρικά (όπως γαρύφαλλο & & κόλιανδρο), για τη διακόσμηση
Εκτέλεση
1
Βάζουμε όλα τα υλικά σε ένα μεγάλο μπολ, τα πλάθουμε με τα χέρια μας μέχρι να φτιάξουμε ένα σφιχτό ζυμάρι.
2
Αλευρώνουμε τον πάγκο εργασίας και χωρίζουμε το ζυμάρι σε 2 ίσα μέρη.
3
Παίρνουμε το ένα από τα δύο ζυμάρια και με τη βοήθεια του πλάστη το ανοίγουμε.
4
Δημιουργούμε με το πατρόν το σχήμα της κυρά Σαρακοστής και κόβουμε περιμετρικά.
5
Με τα ζυμαράκια που έχουν μείνει δημιουργούμε, πλάθοντάς τα, την ποδιά, το σταυρό και το μαντήλι και τα τοποθετούμε πάνω στο ‘’σώμα’’ της κυρά Σαρακοστής.
6
Στολίζουμε με διάφορα μπαχαρικά.
7
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς στον αέρα 15 με 20 λεπτά.